อับบาส อารักชี รัฐมนตรีต่างประเทศอิหร่าน กล่าวเมื่อวานนี้ (24 เม.ย.) ว่า เขาพร้อมเดินทางเยือนยุโรปเพื่อหารือประเด็นนิวเคลียร์ ขณะที่ฝรั่งเศสขานรับว่า กลุ่มชาติมหาอำนาจยุโรปก็พร้อมเปิดโต๊ะเจรจา หากอิหร่านแสดงความจริงจัง
อารักชีโพสต์ผ่านแพลตฟอร์มเอ็กซ์ (X) ว่า “ความสัมพันธ์ระหว่างอิหร่านกับ E3 มีขึ้นมีลงในช่วงหลัง แต่ตอนนี้อยู่ในช่วงขาลง ไม่ว่าจะพอใจหรือไม่ก็ตาม” โดย E3 หมายถึง ฝรั่งเศส เยอรมนี และสหราชอาณาจักร
ท่าทีล่าสุดนี้เกิดขึ้นขณะที่อิหร่านกำลังเดินหน้าเจรจากับสหรัฐฯ ซึ่งมีกำหนดจะกลับมาพูดคุยกันอีกเป็นรอบที่ 3 ที่โอมานในวันเสาร์นี้ (26 เม.ย.) และเป็นความเคลื่อนไหวต่อเนื่องหลังการหารือกับรัสเซียและจีนเมื่อต้นสัปดาห์ การเปิดช่องทางเจรจากับกลุ่มประเทศยุโรปที่เป็นภาคีข้อตกลงนิวเคลียร์ปี 2558 ครั้งนี้ ถูกมองว่าเป็นการเปิดทางเลือกของอิหร่านให้กว้างขึ้น
นักการทูตยุโรปเผยว่าเคยพยายามนัดหารือรอบใหม่กับอิหร่าน แต่แผนดูเหมือนจะชะงักไปหลังอิหร่านเริ่มเจรจาทางอ้อมกับรัฐบาลประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ของสหรัฐฯ เมื่อต้นเดือนนี้
ทั้งนี้ ทรัมป์เคยนำสหรัฐฯ ถอนตัวจากข้อตกลงนิวเคลียร์ปี 2558 ที่ทำร่วมกับมหาอำนาจโลก และขู่จะใช้กำลังทหารหากอิหร่านไม่ยอมทำข้อตกลงใหม่เพื่อสกัดกั้นการพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์โดยเร็ว
ขณะเดียวกัน กลุ่ม E3 แสดงความกังวลเรื่องการประสานงานกับสหรัฐฯ และความสัมพันธ์กับอิหร่านเองก็ตึงเครียดจากประเด็นอื่น ๆ ด้วย
คริสตอฟ เลอมวน โฆษกกระทรวงต่างประเทศฝรั่งเศส ตอบคำถามสื่อมวลชนเกี่ยวกับท่าทีของอารักชีว่า กลุ่ม E3 สนับสนุนการเจรจา แต่ต้องการเห็นความจริงจังจากอิหร่าน
มีรายงานว่า สหรัฐฯ ไม่ได้แจ้งกลุ่มประเทศยุโรปก่อนเกี่ยวกับการเจรจานิวเคลียร์ที่โอมาน แม้ว่ายุโรปจะเป็นผู้กุมกุญแจสำคัญในการรื้อฟื้นมาตรการคว่ำบาตรของสหประชาชาติต่ออิหร่านก็ตาม
อย่างไรก็ดี นักการทูตยุโรป 2 รายเปิดเผยว่า ไมเคิล แอนตัน หัวหน้าคณะเจรจาด้านเทคนิคของสหรัฐฯ ได้บรรยายสรุปให้นักการทูต E3 ทราบที่ปารีสเมื่อวันที่ 17 เม.ย. ซึ่งบ่งชี้ว่าการประสานงานเริ่มดีขึ้นแล้ว โดยแอนตันจะเป็นผู้นำคณะเจรจาในโอมานวันเสาร์นี้ ร่วมกับทูตพิเศษ สตีฟ วิตคอฟฟ์
ชาติตะวันตกยังคงสงสัยว่าอิหร่านอาจแอบพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์อยู่เบื้องหลัง แม้อิหร่านจะปฏิเสธมาตลอดก็ตาม การขู่ใช้มาตรการคว่ำบาตรอีกครั้งจึงเป็นเครื่องมือกดดันสำคัญ อย่างไรก็ตาม นักการทูตชี้ว่า การที่สหรัฐฯ ถอนตัวจากข้อตกลงปี 2558 ทำให้ไม่สามารถใช้กลไก “สแน็ปแบ็ก” (Snapback) เพื่อรื้อฟื้นการคว่ำบาตรผ่านคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติได้เอง นั่นทำให้กลุ่ม E3 กลายเป็นผู้เล่นหลักที่มีทั้งความสามารถและความประสงค์จะใช้กลไกนี้
นักการทูตระบุว่า ขณะนี้กลุ่ม E3 กำลังพิจารณาใช้กลไกสแน็ปแบ็กภายในเดือนส.ค.นี้ (จากเดิมที่คาดว่าอาจเป็นเดือนมิ.ย.) หากยังไม่มีความคืบหน้าที่ชัดเจนในการเจรจา โดยโอกาสในการใช้สแน็ปแบ็กนี้จะสิ้นสุดลงในวันที่ 18 ต.ค. ซึ่งเป็นวันหมดอายุของข้อตกลงปี 2558
ที่มา : สำนักข่าวอินโฟเควสท์
ภาพ : Bloomberg
